Konsumenckie wiem jak

OSZCZĘDZAM

Przewodnik po emeryturach

ZUS, OFE, PPE, IKE… Brzmi tajemniczo? Jednak to właśnie korzystając z tych skomplikowanych pojęć, najłatwiej jest wyjaśnić, skąd będzie pochodzić Twoja emerytura!

W pewnym wieku każdy z nas będzie musiał zakończyć karierę zawodową. Nadal trzeba będzie jednak ponosić pewne koszty, np. płacić czynsz lub kupować jedzenie. Skąd wziąć na to pieniądze? Oczywiście możliwości jest wiele, ale prawdopodobnie głównym źródłem Twoich dochodów będzie emerytura. Aby pomóc Ci na nią odkładać, państwo stworzyło system emerytalny, a w nim szereg instytucji dbających o to,  żeby w przyszłości nie zabrakło nam środków na koncie. System ten składa się z trzech filarów, czyli niezależnych części. Dwa pierwsze są obowiązkowe – trzeci, dobrowolny.


I filar to ZUS
Pierwszy filar opiera się na świadczeniach wypłacanych przez ZUS, czyli Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jest to instytucja zależna od państwa, której głównym zadaniem będzie wypłacanie naszych przyszłych emerytur. Działa ona w oparciu o umowę międzypokoleniową, tzn. emerytury są na bieżąco finansowane z pieniędzy wpłacanych do ZUS przez osoby aktualnie pracujące. Pieniądze te, czyli nasze składki, nie są jednak wrzucane do jednego worka, lecz każda pracująca osoba gromadzi środki na przyszłą emeryturę na własnym indywidualnym koncie. Jest to oczywiście konto wirtualne i pieniędzy tam nie ma, gdyż są wypłacane emerytom. ZUS natomiast wie, ile powinien Ci wypłacić, kiedy już przejdziesz na emeryturę. A skąd się biorą pieniądze na koncie? Do ZUS wpłaca je za Ciebie Twój pracodawca, o ile pracujesz na podstawie umowy o pracę. Koszty ponosicie jednak wspólnie. Połowa składki wynoszącej 11,22% Twojego wynagrodzenia jest potrącana bezpośrednio z Twojej pensji, a drugą połowę dopłaca pracodawca.


II filar to OFE
II filar systemu emerytalnego stanowią OFE, czyli Otwarte Fundusze Emerytalne. To tutaj trafia dalsze 7,30% Twojego wynagrodzenia. Te pieniądze nie są jednak wirtualne. Rzeczywiście znajdują się na koncie i są inwestowane zgodnie ze strategią przyjęta przez Fundusz, zazwyczaj w akcje i obligacje. Dzięki temu możesz liczyć na to, że kiedy już przejdziesz na emeryturę, to zostanie Ci wypłacona suma wpłaconych składek powiększona o uzyskane zyski.
Obecnie na polskim rynku funkcjonuje kilkanaście OFE. Podejmując pracę masz obowiązek zapisać się do jednego z nich w przeciągu 7 dni od podpisania umowy o pracę. Jeśli tego nie zrobisz to ZUS wyśle Ci upomnienie. Jeśli zignorujesz i tę wiadomość, zostaniesz przydzielony do funduszu w drodze losowania. Oczywiście nie jest to najlepsze rozwiązanie, gdyż po pierwsze największe fundusze są wyłączone z losowania, a po drugie istnieje spora szansa, że trafisz do funduszu, który Ci się nie spodoba. Możesz go co prawda zmienić, ale jeśli zrobisz to przed upływem 24 miesięcy to będziesz musiał ponieść dodatkowe koszty


III filar to PPE i IKE
III filar systemu emerytalnego różni się od dwóch pozostałych tym, że jest dobrowolny, nie musisz więc do niego należeć. Jeśli jednak nie wykorzystasz tej możliwości, możesz być rozczarowany wysokością swej emerytury, gdyż szacuje się, że wypłata emerytury z dwóch pierwszych filarów osiągnie nie więcej niż 50% ostatniej pensji. Jeśli więc nie chcesz na emeryturze znacząco obniżać swojego poziomu życia, powinieneś jak najszybciej zacząć oszczędzać w III filarze.


Możesz to robić korzystając jednocześnie z dwóch narzędzi. Pierwszym z nich jest Pracowniczy Program Emerytalny, czyli PPE. Korzystanie z niego jest bardzo proste: po prostu podpisujesz z pracodawcą umowę a on co miesiąc wpłaca na Twoje konto w PPE 7,30% Twojego wynagrodzenia. Co jednak bardzo ważne, pieniądze te pochodzą z jego kieszeni. Teoretycznie więc takie oszczędzanie nic Cię nie kosztuje. Możesz oczywiście zadeklarować składkę dodatkową, ale możesz też poprzestać na podstawowej wpłacanej przez pracodawcę.


Oprócz uczestnictwa w PPE możesz również założyć Indywidualne Konto Emerytalne, czyli IKE. IKE to wspólna nazwa dla wielu zróżnicowanych instrumentów finansowych. Może nim być zarówno lokata, jak i fundusz inwestycyjny. Ich wspólną cechą jest to, że wypłacając z nich pieniądze przed przejściem na emeryturę tracisz sporą część zysku. Jeśli jednak zdecydujesz się sięgnąć po zgromadzone pieniądze już na emeryturze, Twoje wypłaty zwolnione będą z 19 procentowego podatku od zysków kapitałowych, tzw. podatku Belki. Jest to więc bardzo dobra inwestycja.


Podsumowując, abyś mógł w przyszłości otrzymywać emeryturę, która w pełni zaspokoi Twoje potrzeby musisz podjąć dwie istotne decyzje: wybrać odpowiedni Otwarty Fundusz Emerytalny oraz zacząć oszczędzać w III filarze. I to jak najwcześniej, gdyż im wcześniej zaczniesz oszczędzać, tym więcej środków odłożysz na przyszłość.

 

Odstąpienie od umowy

Odstąpienie od umowy jest najważniejszym uprawnieniem konsumenta; przysługuje ono w ciągu 14 dni od podpisania umowy. Można z niego skorzystać składając pisemnie stosowne oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Nie trzeba podawać powodów odstąpienia. Uwaga, są pewne wyjątki od tej zasady!

 

Rzecznik konsumentów

Rzecznik konsumentów udziela bezpłatnych porad i informacji prawnych, broni interesów konsumentów, podejmuje w ich imieniu interwencje, udziela pomocy w kierowaniu spraw na drogę sądową oraz w ich prowadzeniu. Rzecznik konsumentów może wystąpić do przedsiębiorcy w przypadku podejrzeń o stosowanie niedozwolonych czy nieuczciwych praktyk rynkowych, a przedsiębiorca jest zobowiązany (pod groźbą kary grzywny) udzielić mu wyjaśnień i informacji oraz ustosunkować się do uwag i opinii rzecznika. Rzecznik jest zatrudniony w starostwie powiatowym lub urzędzie miasta. Więcej na stronie UOKIK.

 

Wzory pism

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów na swoich stronach umieszcza wzory pism, z których mogą skorzystać konsumenci dochodzący swoich praw. Skorzystaj z wzorów.

 

Zmiana prawa

Przeczytaj o nowych uprawnieniach Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w obszarze ochrony konsumentów po 17.04.2016. Więcej na stronach UOKIK.

 

Sprawdź umowę

W umowach, które zawierają konsumenci z przedsiębiorcami, mogą znajdować się tzw. klauzule abuzywne, czyli naruszające prawa konsumenta. Dowiedz się o nich więcej.

 

Opieka merytoryczna