MAM PRAWO

Czy towar niezgodny z umową jest wadliwy?

W momencie zakupu otrzymujemy od sprzedawcy informację na temat cech i funkcji nabywanego towaru. Niezgodność towaru z umową dotyczy nie tylko wady towaru, ale też braku właściwości, cech określonych w umowie, braku zgodności z opisem, wzorem czy próbką.

Sprzedawca powinien poinformować nas przy zakupie, do czego służy dany towar i co możemy z nim zrobić. Niezgodność towaru z umową zachodzi wtedy, kiedy nie nadaje się on do celu, do jakiego jest zwykle używany lub gdy nie posiada właściwości, której spodziewamy się po nim w momencie jego zakupu. Jeśli zatem zakupiony towar nie posiada funkcji o jakiej zapewnił nas sprzedawca lub w ogóle nie nadaje się do celu, do jakiego powinien być użyty, możemy go zareklamować. 

Fakt, że towar jest niezgodny z umową nie oznacza jednak, że jest wadliwy. Może się zdarzyć, że otrzymamy towar, który znacznie odbiega od naszych oczekiwań, np. nie ma funkcji, które są opisane w instrukcji, ma inny kolor, niż ten, który ustaliliśmy przy składaniu zamówienia. W takich przypadkach towar nie jest zgodny z umową, co nie oznacza jednak, że jest wadliwy. natomiast każdy towar jest niezgodny z umową, jeżeli wystąpiły nieprawidłowości w jego zamontowaniu i uruchomieniu. Nie ma znaczenia, czy montaż był wykonany przez profesjonalistę (sprzedawcę lub osobę za którą ponosi on odpowiedzialność w ramach umowy sprzedaży), czy przez konsumenta, jeżeli zrobił on to zgodnie z otrzymaną instrukcją.

Zdarzają się sytuacje, kiedy sprzedawca nie odpowiada za niezgodność towaru z umową, na przykład, gdy:

• kupujący wiedział o tej niezgodności,
• oceniając rozsądnie, kupujący powinien był wiedzieć o niezgodności,
• powstała ona z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez kupującego.

Jeżeli uzgadnialiśmy ze sprzedawcą lub usługodawcą cechy towaru, np. zleciliśmy krawcowej uszycie sukienki z tafty, w kolorze czerwonym, w fasonie określonym we wzorniku, to znaczy, że właściwości towaru zostały indywidualnie uzgodnione. W takim przypadku dostarczony nam towar będzie niezgodny z umową, gdy nie będzie odpowiadał opisowi, wzorowi czy próbce, a także gdy okaże się, że nie nadaje się do celu określonego przy zawarciu umowy, tzn. do chodzenia/tańczenia w niej. Może się zdarzyć, że krawcowa, jako fachowiec, uprzedzi nas, że nie jest możliwe wykonanie wymyślonej przez nas sukni z takiego materiału, jaki wybraliśmy, i zastrzega to w dniu zawarcia umowy. Jeżeli mimo to zdecydujemy się na zamówienie tej sukni, krawcowa (usługodawca) nie będzie za nią odpowiadać.

W przypadku, kiedy dokonujemy zakupu, wybierając towar z półki, bez negocjacji ze sprzedawcą, to nie uzgodniliśmy z nim indywidualnie właściwości towaru, np. kupiliśmy w sklepie rower. Taki towar jest niezgodny z umową, gdy nie nadaje się do celu, do jakiego jest zwykle używany, oraz właściwości towaru nie odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju, np. w rowerze nie działają przerzutki. Niezgodny z umową będzie także towar, który został nieprawidłowo zamontowany i uruchomiony, jeżeli czynności te zostały wykonane w ramach umowy sprzedaży przez sprzedawcę lub przez osobę, za którą ponosi on odpowiedzialność. Jeżeli samodzielnie zamontujemy lub złożymy produkt, ale według instrukcji otrzymanej wraz z nim, a będzie on działał nieprawidłowo, można uznać, że towar jest niezgodny z umową. To pojęcie niezgodności, mimo że bardziej skomplikowane niż „wada”, jest naprawdę lepsze.

Towar może być bez wad, ale kupiliśmy go pod wpływem zapewnień sprzedawcy lub producenta (np. umieszczonych na opakowaniu) o tym produkcie, a okazało się, że zostaliśmy wprowadzeni w błąd, bo nie ma on cech, o które pytaliśmy i na których nam zależało. Towar będzie niezgodny z umową również wtedy, gdy nie odpowiada oczekiwaniom opartym na składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela, niezależnie od tego czy właściwości towaru były przez nas ze sprzedawcą uzgodnione, czy nie.

Duże znaczenie mają także zapewnienia, które znaleźliśmy na opakowaniu towaru lub reklamie, odnoszącej się do jego właściwości, w tym także termin, w jakim te właściwości towar ma zachować. Często zapewnienia reklamowe producenta znaleźć można jedynie w różnych pisemkach, ulotkach, nalepkach na towarze. Warto je zachować, szczególnie gdy produkt ma większą wartość. W razie reklamacji możemy się powołać na konkretne obietnice.

Bardzo istotne jest ustalenie, czy niezgodność towaru z umową istniała w chwili zakupu. Zdarzają się sytuacje, kiedy towar nie nadaje się do użytku z naszej winy, np. źle przechowywaliśmy go (jogurt staje się nieświeży, bo nie przechowywaliśmy go w lodówce (a na opakowaniu znajdowała się informacja, że należy go przechowywać w odpowiednio chłodnej temperaturze). W takim przypadku sprzedawca nie odpowiada za wadę towaru, która powstała powstała z naszej winy.

Sprzedawca nie będzie również ponosił odpowiedzialności w sytuacji, kiedy zdoła wykazać, że nie znał lub nie mógł znać zapewnień zawartych w reklamie lub oznakowaniu. Warto zatem dokładnie analizować treści reklam, zanim zdecydujemy się na zakup towaru pod wpływem zapewnień o jakości produktu, wyrażanych w reklamie.