POŻYCZAM

Kiedy 2+2=5?

 2+2=5? Matematycznie to bez sensu, ale w zagmatwanych umowach możliwe. Pozornie atrakcyjnie oprocentowane kredyty i pożyczki mogą kryć w sobie dodatkowe opłaty, a przynoszące krocie lokaty okazać się mniej opłacalne od zwykłego konta. Jak nie dać się zwieść kuszącym ofertom?

Lokata

Jeśli zdecydowałeś się ograniczyć wydatki i postanowiłeś oszczędzać to warto wiedzieć, że wcale nie musi to być ciężarem. Oczywiście nie każdy może sobie pozwolić na odkładanie dużych kwot. Nie o to chodzi. Bądź systematyczny i realnie oceń ile możesz odkładać.  Warto przyjąć ok. 5-10% zysków miesięcznych, czyli przy kieszonkowym na poziomie 300zł, będzie to najwyżej 30zł . Nie trzymaj pieniędzy w skarpetce – warto sprawdzić, gdzie można korzystnie i bezpiecznie ulokować oszczędności. Wiele osób decyduje się na lokatę terminową. To bezpieczny sposób na oszczędzanie, z pewnym zyskiem, ale warto sprawdzić, ile tak naprawdę zarobimy – reklamowana stopa zwrotu zazwyczaj odbiega od faktycznie naliczanych odsetek.

Chcąc umieścić oszczędności na lokacie powinieneś dowiedzieć się, jaki wpływ na nią ma inflacja i co to znaczy „oprocentowanie w skali roku”. Inflacja to wzrost przeciętnego poziomu cen, czyli nic innego jak utrata wartości pieniądza. Wyobraź sobie, że codziennie wydajesz 10zł na bilet tygodniowy. Jeżeli twoje kieszonkowe jest takie same, a cena biletu wzrośnie w ciągu roku do 11zł, to znaczy, że zadziała inflacja – twoja złotówka nie jest już warta tyle co rok temu. Tak samo jest z lokatą. Jeśli umieścisz oszczędności na rocznej 10%- owej lokacie, a inflacja będzie wynosiła 8% to zarobisz 2%. Od tej kwoty jeszcze musisz odliczyć podatek.  Po odprowadzeniu 19% podatku na Twoje konto trafi 1, 62% zysku przez rok! Nie tak intratne jakby się wydawało…

Kolejny termin, który ułatwi Ci zrozumienie mechanizmu lokat to oprocentowanie w skali roku. Banki często kuszą reklamami zachęcającymi do ulokowania u nich oszczędności. Możesz usłyszeć „10% na 3 miesiące”. Jak to rozumieć? Lokata oprocentowana jest na 10% w skali roku. Oznacza to, że 10% otrzymasz od banku tylko wtedy, gdy Twoje oszczędności będziesz trzymał na lokacie przez cały rok. Jeśli lokata jest trzymiesięczna nasuwa się łatwy wniosek- dostaniesz ¼ z 10% czyli 2,5%. Pamiętaj, że musisz uwzględnić podatek oraz inflację, czyli rewelacyjny zysk przestaje być aż tak wyjątkowy. Jak widzisz często realnie zarobisz dużo mniej, niż mówi krzykliwy slogan na billboardzie. Dlatego właśnie przed otworzeniem lokaty przeczytaj dokładnie jej regulamin oraz umowę, którą podpisujesz - uchroni Cię to od niepotrzebnych nieporozumień.

Kredyt
Jeśli planujesz otworzyć własną firmę, kupujesz mieszkanie lub samochód to najczęściej decydujesz się wziąć kredyt. Powinieneś na spokojnie przemyśleć i skonsultować swoją decyzję. W Polsce istnieje wiele firm, które zajmują się doractwem kredytowym. Firmy te udzielają informacji na temat dostępnych kredytów oraz indywidualnie dopasowywują  najkorzystniejszy kredyt. Oczywiście można poradzić sobie samodzielnie, ale wymaga to nieco czasu i zebrania najważniejszych informacji. Pierwszy krok to dokładna lektura umowy i warunków spłacania kredytu. Poproś o przeliczenie (RRSO) rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania kredytu. RRSO to informacja o wszystkich kosztach (prowizjach, odsetkach i innych opłatach) wyrażona w procentach. Im mniejsza tym kredyt jest tańszy. Posługując się prostym przykładem: za kredyt o wysokości 1200zł  z RRSO o wysokości 20%, spłacony po 12 miesiącach, trzeba będzie oddać 1440 zł. Za możliwość korzystania z tej kwoty oddamy więc instytucji udzielającej kredytu o 240zł więcej niż pożyczyliśmy.

Zakazana lichwa

W Polsce ustawowo zakazane jest udzielanie pożyczek lichwiarskich. Najprościej mówiąc, to udzielenie pożyczki na niejasnych i ukrytych zasadach. Niejasne zasady wiążą się zazwyczaj po prostu z zatajonymi dużymi opłatami i odsetkami. Od 2006 roku zakazane jest udzielanie kredytów i pożyczek o oprocentowaniu wyższym niż czterokrotność stopy kredytu lombardowego. Aktualnie stopa lombardowa wynosi 5%, wiec odsetki nie mogą przekroczyć 20%. Opłaty (za rozpatrzenie wniosku kredytowego, za udzielenie kredytu, za podwyższenie wysokości kredytu itp.) od kredytów i pożyczek nie mogą być wyższe niż 5% pożyczanej kwoty. Wyobraź sobie, że zaciągnąłeś kredyt 1000zł. W tym przypadku, zgodnie z ustawą antylichwiarską wysokość odsetek nie może być większa niż 250zł. Dodatkowe opłaty nie mogą przekroczyć 50zł. W tym przypadku całkowity koszt wszystkich opłat nie może być większy niż 300zł.  Niektóre spośród agencji udzielających tzw. „szybkie pożyczki” stara się ominąć te zasady - obiecują pożyczkę w 15 minut z niskim oprocentowaniem które w rzeczywistości okazuje się bardzo wysokie, umowy sporządzają małą i nieczytelną czcionką, nakładają wygórowane odsetki za nieterminową spłatę oszczędności, ogromne opłaty za wystawienie upomnienia do zapłaty. Niestety często udaje im się nabrać naiwnych klientów. Nie powinieneś brać kredytu lub pożyczki bez szczegółowego zapoznania się z umową.

Pamiętaj, że reklama zawsze oferuje wyidealizowany obraz produktu. Instytucji udzielającej kredytów, czy oferującej lokaty zależy na przyciągnięciu twojej uwagi. Nie oznacza to, że nie warto zakładać lokat, brać kredytów, albo pożyczek. Po prostu musisz uważnie podejmować wszelkie decyzje finansowe i pamiętać, że to ostatecznie Ty sam odpowiadasz za zaciągnięte zobowiązania i nikt nie zatroszczy się o Twoje dobro tak dobrze jak Ty sam. Warto poświęcić więcej czasu na dokładnie przestudiowanie umowy, niż stracić potem mnóstwo nerwów i ciężko zarobionych pieniędzy.  

Zadanie:

Wyobraź sobie, że masz 2000zł oszczędności. Chcesz umieścić je na rocznej lokacie. Na reklamie jest napisane „Lokata na 6! Oprocentowana 6%!”. Ile pieniędzy realnie zarobisz? Roczna stopa inflacji to 4%. Podatek jest zawsze stały i wynosi 19%.