AKTUALNOŚCI
O konsumpcji w warunkach wysokiej inflacji
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: 19-06-23
- Marcin Polak
Badania przeprowadzone w maju 2023 r. przez Katarzynę Sekścińską dla Fundacji Think! pokazały, że w okresie wzrostu poziomu inflacji wyraźnie zmieniły się zachowania konsumenckie większości Polek i Polaków. O jakich zmianach mowa?
Co nie trafia dziś do koszyków zakupowych
Wzrost inflacji spowodował, że Polki i Polacy ograniczyli wydatki z różnych kategorii. Najczęściej ograniczone zostały wydatki na kulturę, wyposażenie domu i sprzęty elektroniczne, do czego przyznaje się 62% dorosłych Polek i Polaków. Jednocześnie ponad połowa dorosłych Polek i Polaków wydaje dziś mniej na produkty i usługi związane z szeroko rozumianym dbaniem o siebie, w tym wypoczynek, sport, usługi kosmetyczne, fryzjerskie, masaże, odzież. W największym stopniu natomiast starają się ochronić wydatki na żywność, edukację, chemię i kosmetyki. Niestety, zdecydowane ograniczanie wydatków, które związane są z dbaniem o swoje zdrowie psychiczne, pozwalają odpocząć czy dostarczają przyjemności, wiąże się nierzadko z obniżeniem nastroju i negatywnie wpływa na satysfakcję z życia.
Zakupy bardziej praktyczne i etyczne
Wyraźnej zmianie uległy kryteria, którymi kierują się Polki i Polacy, wybierając produkty trwałego użytku. Wzrost inflacji sprawił, że przypisujemy dziś większe niż wcześniej znaczenie kryteriom odnoszącym się do ceny i użyteczności produktu. Jednocześnie co czwarta dorosła osoba przywiązuje dziś większą wagę do miejsca pochodzenia produktu oraz aspektów ekologicznych i społecznych związanych z procesem jego tworzenia lub odnoszących się do działań marki. Okres wzrostu inflacji sprawił także, że inne kryteria oceny dóbr straciły na ważności (np. czy produkt jest modny/ na czasie, jego wygląd/design, ręczne wykonanie). Wydaje się więc, że podejście Polek i Polaków do wyborów produktów stało się bardziej praktyczne, a aspekty etyczne i patriotyzm lokalny są dziś ważniejsze niż wcześniej.
Stop spontanicznym zakupom
Polki i Polacy podejmują decyzje konsumencie mniej spontanicznie niż przed okresem wzrostu inflacji. W przypadku dóbr trwałego użytku poświęcamy dziś więcej czasu na podjęcie decyzji, porównujemy więcej opcji, poszukujemy więcej argumentów „za” i „przeciw”. Prowadzi to do bardziej świadomej konsumpcji i ogranicza żal podecyzyjny, co paradoksalnie może stanowić pewną pozytywną konsekwencję inflacyjnej rzeczywistości. Również nasze zachowania pozakupowe uległy zmianie. Co czwarta osoba częściej zwraca i reklamuje kupione produkty. Bardziej niż wcześniej żal nam źle wydanych pieniędzy i chętniej próbujemy je odzyskać. Wydaje się, że jest to zmiana w dobrym kierunku – ograniczamy nadmierną konsumpcję oraz chronimy budżet domowy.
Wzrost inflacji spowodował wśród Polek Polaków także zmiany sposobu robienia zakupów. Częściej porównujemy oferty cenowe, czekamy z zakupem do obniżenia ceny produktu, szukamy kuponów rabatowych i korzystamy z programów lojalnościowych. Co trzecia osoba kupuje dziś częściej produkty z drugiej ręki. Opisane zmiany niosą za sobą niewątpliwe korzyści dla portfeli gospodarstw domowych, choć kosztują nas czas i zaangażowanie.
Podsumowanie
Opisane powyżej zmiany w konsumpcji w większości przypadków wyjdą na zdrowie gospodarstwom domowym, choć dziś wymagają od nich większego zaangażowania. Większość Polek i Polaków deklaruje, że ich zmiany zachowań będą trwały, aż obniży się poziom inflacji, a tylko 30% uważa, że zmieniło swoje zachowania na stałe. Można jednak mieć nadzieję, że pozytywne zmiany dotyczące sposobów podejmowania decyzji wejdą nam w krew zanim inflacja spadnie i przestaną być dla nas wyzwaniem oraz wiązać się z wysiłkiem, którego nie lubimy.
Poznaj cały raport: POBIERZ TUTAJ.
Badanie "Konsumpcja w warunkach wysokiej inflacji" przeprowadzone w maju 2023 na reprezentatywnej ogólnopolskiej próbie 1123 dorosłych pracujących Polaków. Zostało ono zrealizowane techniką CAWI (Computer Assisted Web Interview) na Ogólnopolskim Panelu Badawczym Ariadna. Badanie jest realizowane przez Fundację Think! w partnerstwie z ING Bank Śląski oraz Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
