Konsumenckie wiem jak

WYBIERAM

Codzienne wybory

Każdy dzień stawia nas przed koniecznością podejmowania wielu decyzji. Mimo, że pozornie nie dotyczą spraw związanych z pieniędzmi, to najczęściej są to właśnie wybory o charakterze finansowym. Zgodnie ze starym powiedzeniem – czas to przecież pieniądz…

Wybór ekonomiczny
Każdy człowiek, niezależnie od wieku, zawodu i pozycji społecznej codziennie podejmuje mnóstwo decyzji. Większość z nas nie uświadamia sobie, ze sporo z nich to decyzje ekonomiczne, czyli takie, które mają bezpośredni wpływ na stan naszego portfela. Spójrzmy na prozaiczny wybór, przed którym staje wielu uczniów - czy do szkoły jechać autobusem czy iść na piechotę? Jeżeli zdecydujesz się jechać autobusem to będziesz musiał kupić bilet, czyli zainwestować pieniądze. Jednak zaoszczędzi to czas, który możesz przeznaczyć w zamian np. na naukę, albo spotkanie z przyjaciółmi. Z drugiej strony, może akurat nie masz zbyt wielu zajęć i chętnie poświęcisz czas na półgodzinny spacer, a zaoszczędzone pieniądze przeznaczysz na swoje hobby. Niezależnie od tego co postanowisz – zupełnie nieświadomie dokonałeś właśnie decyzji ekonomicznej.

Wielu dorosłych, którym praca zawodowa zabiera zdecydowaną większość dnia, zaczyna myśleć o swoim czasie jako o dobrze, które często jest dla nich ważniejsze niż pieniądze. Takie osoby również stają w obliczu ważnych finansowych wyborów – mogą poświęcić część pensji na opłacenie sprzątaczki i w tym czasie przyjąć kolejne zlecenie, albo zrezygnować z dodatkowego zlecenia i posprzątać samodzielnie, oszczędzając w ten sposób pieniądze. Najważniejsze to wyznaczyć sobie jasne priorytety i podejmować decyzje zgodnie z nimi – jeżeli chcesz uzbierać pieniądze na wymarzoną rzecz, np. laptop, to chętniej poświęcisz swój czas, jeżeli pomoże ci to w zdobyciu nowego lśniącego cacka. Wzięty tłumacz, który za godzinę pracy dostaje 100zł, chętnie przeznaczy połowę tej sumy na obiad w restauracji, zamiast poświęcać  trzy godziny na gotowanie.

Ważnym wyborem ekonomicznym w życiu młodego człowieka jest decyzja na co przeznaczyć kieszonkowe. Powiedzmy, że otrzymujesz od rodziców 300 zł miesięcznie. Za te pieniądze możesz kupić sobie np. modne buty, ale to oznacza, że przez dalszą cześć miesiąca nie będziesz mieć pieniędzy. Jeżeli chcesz wydawać kieszonkowe stopniowo, to najlepiej będzie jak podzielisz je równo na każdy dzień miesiąca – w tym przypadku będzie to ok. 10 zł. Wtedy codziennie widzisz, czy masz szansę dotrwać do następnej wypłaty bez proszenia rodziców o zasilenie portfela. To również świetna metoda na wakacyjne wyjazdy – możesz na bieżąco kontrolować wydatki i podejmować racjonalne decyzje – jeżeli jednego dnia zapłacisz 20zł za pamiątkową koszulkę, to następnego dnia nie powinieneś nic wydawać.

Czas to pieniądz
Na pewno nieraz słyszałeś o przysłowiu, że czas to pieniądz. Jest w nim bardzo dużo prawdy! Czas w naszym życiu jest zawsze ograniczony – doba ma tylko 24 godziny, a tydzień 7 dni, co najboleśniej czuć w wakacje... Dlatego właśnie trzeba nauczyć się mądrze dzielić go między różne rodzaje zajęć – zarówno tych „poważnych”, jak i związanych z czasem wolnym. Zazwyczaj nie ma jedynie słusznej strategii podejmowania takich decyzji – jako nastolatek chcesz bawić się ze znajomymi, a jednocześnie musisz się uczyć. Kiedy założysz rodzinę będziesz musiał pogodzić pracę zawodową z wychowywaniem dzieci. Może na razie tego nie dostrzegasz, ale szczególnie w życiu zawodowym będziesz musiał wycenić ile jest dla ciebie wart twój czas. Jeżeli podpiszesz umowę o pracę, pracodawca zaproponuje ci stawkę jaką chce zapłacić za 8 godzin twojego czasu, 5 dni w tygodniu, a ty będziesz decydował, czy za takie wynagrodzenie zgodzisz się pracować. Jeżeli będziesz wykonywał jakąś pracę zleconą, np. naprawiał komuś samochód, również pomyślisz o tym ile czasu ci to zajmie i jaką stawkę zaproponować za swoje usługi. Jak widzisz czas to bardzo poważny zasób, jakim można dysponować.

Od zera do milionera

Andrew CarnegieNiektórzy z nas okazują się mistrzami podejmowania decyzji finansowych – posiadają coś co potocznie nazywa się „żyłką do interesów”, albo „dobrym nosem”. Świetnym przykładem takiej osoby był Andrew Carnegie, jeden z najbogatszych amerykańskich biznesmenów XIX wieku, którego imieniem nazwano najsławniejszą salę koncertową świata – Carnegie Hall.   Carnegie, Szkot z pochodzenia, wyemigrował z rodzicami do Stanów Zjednoczonych w wieku 12 lat. Jako młody chłopak pracował w przędzalni bawełny (bardzo ciężka praca fizyczna) i jako roznosiciel telegramów. Udało mu się zdobyć zawód telegrafisty, a w krótkim czasie został kierownikiem wydziału w przedsiębiorstwie budującym linie kolejowe. Mimo, że nie zarabiał kroci, skrupulatnie inwestował oszczędności w akcje firm stalowniczych. Akurat w tym czasie w Stanach Zjednoczonych budowano całą ogromną sieć kolejową, więc akcje firm, których był właścicielem znacznie podrożały. Zamiast żyć spokojnie z odsetek, Carnegie wykonał śmiały ruch i założył własny interes stalowniczy. Od 1880 roku jego firmy zaczęły przynosić milionowe zyski. W 1901 roku przeszedł na emeryturę, a niedługo potem został uznany za najbogatszego człowieka świata. Jego majątek oceniany był na ponad 500 milionów dolarów – obecnie byłoby to wielokrotnie więcej. Dokonał mądrych wyborów i miał jasno wyznaczony cel… no i oczywiście odrobinę szczęścia.

 

Zadanie:

Sprawdź, jak wyglądała ścieżka sukcesu jednego ze współczesnych miliarderów. Czy jest podoba, czy inna niż Carnegiego? Jakich wyborów musiał dokonać i co zadecydowało, że stał się bogaty?

 

Odstąpienie od umowy

Odstąpienie od umowy jest najważniejszym uprawnieniem konsumenta; przysługuje ono w ciągu 14 dni od podpisania umowy. Można z niego skorzystać składając pisemnie stosowne oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Nie trzeba podawać powodów odstąpienia. Uwaga, są pewne wyjątki od tej zasady!

 

Rzecznik konsumentów

Rzecznik konsumentów udziela bezpłatnych porad i informacji prawnych, broni interesów konsumentów, podejmuje w ich imieniu interwencje, udziela pomocy w kierowaniu spraw na drogę sądową oraz w ich prowadzeniu. Rzecznik konsumentów może wystąpić do przedsiębiorcy w przypadku podejrzeń o stosowanie niedozwolonych czy nieuczciwych praktyk rynkowych, a przedsiębiorca jest zobowiązany (pod groźbą kary grzywny) udzielić mu wyjaśnień i informacji oraz ustosunkować się do uwag i opinii rzecznika. Rzecznik jest zatrudniony w starostwie powiatowym lub urzędzie miasta. Więcej na stronie UOKIK.

 

Wzory pism

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów na swoich stronach umieszcza wzory pism, z których mogą skorzystać konsumenci dochodzący swoich praw. Skorzystaj z wzorów.

 

Zmiana prawa

Przeczytaj o nowych uprawnieniach Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w obszarze ochrony konsumentów po 17.04.2016. Więcej na stronach UOKIK.

 

Sprawdź umowę

W umowach, które zawierają konsumenci z przedsiębiorcami, mogą znajdować się tzw. klauzule abuzywne, czyli naruszające prawa konsumenta. Dowiedz się o nich więcej.

 

Opieka merytoryczna